31 Ocak 2013 Perşembe

Kurallar

Amerikan futbolu belki de en çok kuralı olan takım sporudur. İtiraf etmem gerekir ki ben de hala bilmediğim kuralları öğreniyorum maç izlerken. Bunun bir sebebi oldukça sert ve temaslı bir spor olması yanında, futbolların garip evrimidir. Sahada da kuralları uygulamakla görevli bir sürü hakem bulunur. Elbette burada tüm kuralları anlatmamıza olanak yok, ama en azından bariz olanlarını verelim.

Hakemler istişare ederken

İlk olarak skor yapma kurallarını verelim. TD 6 sayıdır. TD sonrası conversion denen garip bir uygulama vardır. Buna göre TD yapan takım isterse topla çok yakından bir de FG yapar. Eğer bu iki direğin arasında geçerse 1 sayı daha kazanır. Genelde bu tercih edilir ve nadiren kaçar. O yüzden TD'ler pratik olarak 7 sayı kazandırır diye kabul edilebilir.

Eğer hücum takımı isterse 2 sayılık conversion kullanabilir. Bu sefer TD sonrası 3 yarddan 1 down hakkı kullanılır. Bu down TD ile sonuçlanırsa 2 sayı kazanılır. Örneğin hücum eden takım 8 sayı gerideyse ve maçın sonlarıysa beraberliği yakalamak için iki sayılık conversion denemesi lazıımdır.

Conversion kuralının tarihsel sebebi şudur: Amerikan futbolunun türediği rugby'nin ilk zamanlarında topu ayakla vurarak iki direk arasından geçirmek esas amaç kabul ediliyormuş. Ama bu vuruş hakkını kazanabilmek için topu endzone'a getirmek gerekiyormuş. Endzone'a getirmek sayı bile kazandırmıyormuş. Ama sonra esas zor olanın topu endzone'a getirmek olduğu anlaşılınca işin rengi değişmiş ve endzone'a gelmek oyunun esas amacı olmuş. 

Devam edelim: FG 3 sayı kazandırır. Bir de eğer hücum oyuncusu kendi endzone'unda tackle edilirse defans takımı 2 sayı kazanır. Buna safety denir. Ender görülür, çünkü olması için birçok şart vardır: Hücum takımı kendi endzone'una çok yakın olmalı, başlangıç noktasında topu alan QB kendi endzone'una kadar geriye gelmeli ve topu elinden çıkaramadan tackle edilmelidir. 

Maç 15 dakikalık 4 çeyrek sürer. 1. ve 3. çeyrek sonunda hücum yönü değişir ama bulunulan yarda aynı kalır. Eğer maç berabere biterse 15 dakikalık bir uzatma çeyreği oynanır. Normal sezon maçlarında eğer uzatma çeyreği de berabere biterse maç da berabere (tie) biter. Playoff maçlarında ise maç bir takımın galibiyetiyle bitene kadar uzatılır.

Uzatma çeyreğinde normal sezonda ilk sayıyı yapan maçı kazanır. Bu kural uzatma çeyreği için para atışını çok kritik hale getirir, çünkü genelde para atışını kazanan hücumu seçer ve kazanmak için topu FG yapılabilecek mesafeye kadar getirebilmesi yeterlidir. Bu biraz haksızlık gibi olduğundan 2010'da yapılan kural değişikliğiyle sadece playoff'da ilk sayıyı yiyen takıma sadece bir seferlik hücum hakkı verilmiştir.

Amerikan futbolunda verilen cezalara penaltı denir. Hakemler oyun sırasında penaltılık durum gördüklerinde sahaya sarı mendil atarlar. Sonrasında oyun durur ve penaltıya sebep olan takıma 5 ile 15 yard arası değişen geriye gitme cezası verilir. Bazen down hakkı üzerinden ceza verilirken, pas tutacak adama yapılan nizami olmayan şarjlardapas tutulmuş kabul edilebilir.

                                                                 Horse collar tackle örneği

Bazı yasaklardan kısaca bahsedelim. İlk olarak kafaya müdahale kesinlikle yasaktır.Horse collar tackle denen, rakibi ensesindeki yakadan tutup çekerek düşürme yasaktır. Snap yapılmadan önce hareket etme, oyunu başlatmada yavaş davranma, oyun durduktan sonra gereksiz sertlik, top taşımayan adamı kavramak veya çekmek gibi çeşitli yasaklar da vardır. Bazı spesifik yasaklara pozisyonları anlatırken ayrıca değineceğiz.

http://sporlocasi.blogspot.com

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder